استاندارد بین المللی تجهیزات الکترومکانیکی IEC
International Electrotechnical Commission
استاندارد ابعاد و نصب الکتروموتور ها
اطلاعات مربوط به ابعاد الکتروموتور ، سایز فریم،ابعاد پایه و شرایط نصب در مراحل نصب و راه اندازی و آماده سازی محل نصب الکتروموتور ها بسیار حائز اهمیت میباشد.
این اطلاعات استاندارد که در جداول قابل دسترسی میباشند بیانگر ابعاد مهمی نظیر سایز شفت الکتروموتور،ابعاد موتور، فاصله بین پایه ها ، قطر پیچ ها و غیره میباشند.
نوع نصب الکتروموتور
لازم به ذکر است که نصب الکتروموتور ها بنا به سیستم و ماشین طراحی شده ممکن است عمودی،افقی،روی پایه،با فلنج یا بدون فلنج یا با نیم فلنج باشد.
لذا در ادامه به بررسی نحوه خواندن کد های مربوط به استاندارد نصب مانند ابعاد یا فریم سایز ، ابعاد شفت و نوع نصب الکتروموتور را خدمتتان ارایه میدهیم.
پلاک خوانی الکتروموتور
جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص اطالاعات درج شده روی پلاک الکتروموتور میتوانید مقاله پلاک خوانی الکتروموتور مطالعه بفرمایید.
الکتروموتور با فلنج بدون پایه B5
الکتروموتور با پایه و با فلنج B35
الکتروموتوربا پایه B3
ابعاد بدنه الکتروموتور
ابعاد بدنه الکتروموتور ها بر اساس توان الکتروموتور ها (که با کیلووات یا اسب بخار نمایش داده میشوند) استاندارد شده اند. به این معنی که هرچه توان الکتروموتور بیشتر میشود سایز موتور نیز بزرگتر میشود.
ابعاد یا سایز فریم الکتروموتور ها نشان دهنده قطر سوراخ های موتور،فاصله بین پایه ها،قطر شفت و طول شفت و … است که این سری اطلاعات برای طراح سیستم بسیار مهم می باشد.
فریم سایز یا سایز الکتروموتور بر اساس یک کد بیان میشود که حاوی اعداد و حروف میباشد که طبق قوانین یکی از استانداردهای معروف بین المللی تجهیزات الکترونیکی و مکانیکی مانند استاندارد IEC یا استاندارد NEMA روی پلاک موتور ها و در دل کد هر الکتروموتور قابل مشاهده میباشند.
به عنوان مثال کد: 90L
حروف مربوط به ابعاد الکتروموتور در استاندارد IEC و NEMA
حروف معرف ابعاد الکتروموتور در استاندارد IEC
- H: فاصله بین مرکز شفت تا زیر پایه ها
- A: فاصله بین مرکز پیچ پایه ها
- B: فاصله بین خطوط مرکزی پیچ های یک پایه (در دید از کنار)
- C: فاصله بین مرکز نزدیکترین پیچ پایه تا شانه شفت (در تصویر مشخص است)
- K: قطر محل قرارگیری پیچ پایه
- D: قطر شفت
- E: طول شفت
جدول ابعاد استاندارد الکتروموتورها
قطر شافت الکتروموتور و طول شافت الکتروموتور ، فاصله مرکز به مرکز سوراخ پایه های الکتروموتور را در جداول زیر بر اساس سایز فریم الکتروموتور میتوان به دست آورد.
| استاندارد IEC/NEMA | H
D |
A
2E |
B
2F |
C
BA |
K
H |
OD
UO |
E
N-W |
| 63 | 63 | 100 | 80 | 40 | 7 | 11j6 | 23 |
| 71 | 72 | 112 | 90 | 45 | 7 | 14j6 | 30 |
| 80 | 80 | 125 | 100 | 50 | 10 | 19j6 | 40 |
| 90S | 90 | 140 | 100 | 56 | 10 | 24j6 | 50 |
| 143T | 88.9 | 139.7 | 101.6 | 57.15 | 8.7 | 22.2 | 57.15 |
| 90L | 90 | 140 | 125 | 56 | 10 | 24j6 | 50 |
| 145T | 88.9 | 139.7 | 127 | 57.15 | 8.7 | 22.2 | 57.15 |
| 100L | 100 | 160 | 140 | 63 | 12 | 28j6 | 60 |
| 112S | 112 | 190 | 140 | 70 | 12 | 28j6 | 60 |
| 182T | 114.3 | 190.5 | 114.3 | 70 | 10.3 | 28.8 | 69.9 |
| 112M | 112 | 190 | 140 | 70 | 12 | 28j6 | 60 |
| 184T | 114.3 | 190.5 | 139.7 | 70 | 10.3 | 28.8 | 69.9 |
| 132S | 132 | 216 | 140 | 89 | 12 | 38k6 | 80 |
| 213T | 133.4 | 216 | 139.7 | 89 | 10.3 | 34.9 | 85.7 |
| 132M | 132 | 216 | 178 | 89 | 12 | 38k6 | 80 |
| 215T | 133.4 | 216 | 177.8 | 89 | 10.3 | 34.9 | 85.7 |
| 160M | 160 | 254 | 210 | 108 | 15 | 42k6 | 110 |
| 254T | 158.8 | 254 | 209.6 | 108 | 13.5 | 41.3 | 101.6 |
| 160L | 160 | 254 | 254 | 108 | 15 | 42k6 | 110 |
| 256T | 158.8 | 254 | 54 | 108 | 13.5 | 41.3 | 101.6 |
| 180M | 180 | 279 | 241 | 121 | 15 | 48k6 | 110 |
| 284T | 177.8 | 279.4 | 279.4 | 121 | 13.5 | 47.6 | 117.5 |
| 200M | 200 | 318 | 267 | 133 | 19 | 55m6 | 110 |
| 324T | 203.2 | 317.5 | 266.7 | 133 | 16.7 | 54 | 133.4 |
| 200L | 200 | 318 | 305 | 133 | 19 | 55m6 | 110 |
| 326T | 203.2 | 317.5 | 304.8 | 133 | 16.7 | 54 | 133.4 |
| 225S | 225 | 356 | 186 | 149 | 19 | 60m6 | 110 |
| 364T | 228.6 | 355.6 | 285.8 | 149 | 19 | 60.3 | 149.2 |
| 250S | 250 | 406 | 311 | 168 | 24 | 65m6 | 140 |
| 404T | 254 | 406.4 | 311.2 | 168 | 20.6 | 73 | 184.2 |
| 250M | 250 | 406 | 349 | 168 | 24 | 65m6 | 140 |
| 405T | 254 | 406.4 | 349.2 | 168 | 20.6 | 73 | 184.2 |
| 280S | 280 | 457 | 368 | 190 | 24 | 65m6 | 140 |
| 444T | 279.4 | 457.2 | 368.4 | 190 | 20.6 | 73 | 184.2 |
| 280M | 280 | 457 | 419 | 190 | 24 | 75m6 | 140 |
| 445T | 279.4 | 457.2 | 419.1 | 190 | 20.6 | 85.7 | 215.9 |
| 315S | 315 | 508 | 406 | 216 | 28 | 80m6 | 170 |
| 504Z | 317.5 | 508 | 406.4 | 215.9 | 31.8 | 92.1 | 269.9 |
| 315M | 315 | 508 | 457 | 216 | 28 | 80m6 | 170 |
| 505Z | 317.5 | 508 | 457.2 | 215.9 | 31.8 | 92.1 | 269.9 |
| 355.M | 355 | 610 | 560 | 254 | 28 | 100m6 | 210 |
| 586 | 368.3 | 584.2 | 558.8 | 254 | 30 | 98.4 | 295.3 |
| 355L | 355 | 610 | 630 | 254 | 28 | 100M6 | 210 |
| 587 | 368.3 | 584.2 | 635 | 254 | 30 | 98.4 | 295.3 |
مشخصات شفت الکتروموتور
در جدول بالا OD مولفه مربوط به مشخصات شفت موتور میباشد.
از OD میتوان اطلاعات مربوط به شفت را مانند طول شفت موتور،قطر داخلی شفت،قطر خارجی شفت و ابعاد پیچ را بدست آورد.
- طول شفت : E
- قطر داخلی شفت: GA
- قطر خارجی شفت: F
- ابعاد پیچ tapped hole
در خصوص ابعاد و اطلاعات شفت الکتروموتور ها میتوان به جدول زیر مراجعه کرد.
| ابعاد شفت | سایز به میلی متر | |||
| D | E | F | GA | ابعاد پیچ |
| 9j6 | 20 | 3 | 10.2 | M3 |
| 11j6 | 23 | 4 | 12.5 | M4 |
| 14j6 | 30 | 5 | 16 | M5 |
| 19j6 | 40 | 6 | 21.5 | M6 |
| 24j6 | 50 | 8 | 27 | M8 |
| 28j6 | 60 | 8 | 31 | M10 |
| 38k6 | 80 | 10 | 41 | M12 |
| 42k6 | 110 | 12 | 45 | M16 |
| 48k6 | 110 | 14 | 51.5 | M16 |
| 55m6 | 110 | 16 | 59 | M20 |
| 60m6 | 140 | 18 | 64 | M20 |
| 65m6 | 140 | 18 | 69 | M20 |
| 70m6 | 140 | 20 | 74.5 | M20 |
| 75m6 | 140 | 20 | 79.5 | M20 |
| 80m6 | 170 | 22 | 85 | M20 |
| 90m6 | 170 | 25 | 95 | M24 |
| 100m6 | 210 | 28 | 106 | M24 |
نوع نصب و طریقه نصب الکتروموتور
پس از مشخص شدن سایز الکتروموتور و نوبت به نوع نصب و پایه الکتروموتور ها میباشد.
الکتروموتور سه فاز یا الکتروموتور تکفاز بسته به نوع مکان و تاسیساتی که قرار است نصب شوند دارای انواع پایه دار،فلنج دار،پایه و فلنج دار، نیم فلنج و عمودی و افقی میباشند.
IM در پلاک الکتروموتور
ابعاد و نوع نصب الکتروموتور روی پلاک الکتروموتور و در کنار حروف IM که به معنی INTERNATIONAL MOUNTING یا نصب بین المللی نمایش داده میشوند.
به عنوان مثال الکتروموتور IM B5 به موتور بدون پایه و دارای فلنج کامل اشاره میکند. در ادامه با انواع کد ها نو نوع نصب بیشتر آشنا خواهید شد.
نوع نصب و انواع حالات نصب
در تصویر زیر نوع نصب پایه و سایر حالات را مشاهده می فرمایید.
نوع نصب الکتروموتور ها با دو کد مجزا نمایش داده میشوند که بسته به سازنده موتور یکی از این کد های بین المللی روی پلاک درج میشود.
کد اول CODE I که با IM در ابتدا شروع میشود سپس کد B یا v و اعداد پس از آن نوشته میشود.
| کد ثابت IM | INTERNATIONAL MOUNTING |
| حروف B یا V | B نصب افقی / V نصب عمودی |
| عدد مربوط به نوع نصب | نوع نصب ( پایه دار-پایه با فلنج-فلنج دار-نیم فلنج و …. |
- B35 الکتروموتور پایه دار با فلنج کامل
- B34 الکتروموتور پایه دار با نیم فلنج
- B3 الکتروموتور پایه دار بدون فلنج
- B5 الکتروموتور بدون پایه و با فلنج
لازم به ذکر است که B به معنای ایستاده و V به معنای عمودی یا VERTICAL است.
کد دوم CODE II نیز با IM به معنای نصب بین المللی و سپس با چهار عدد مجزا در ادامه ان نمایش داده میشود که هر یک از تعداد نمایانگر مفهومی است که در جدول زیر مشاهده میکنید.
| کد ثابت IM | INTERNATIONAL MONTING |
| عدد اول | (1 روی پایه / 2 روی پایه و فلنج / 3 روی فلنج )نصب میشود |
| عدد دوم | شرح نحوه نصب و نگهدارنده |
| عدد سوم | موقعیت شفت ( رو به پایین یا بالا یا …. ) |
| عدد چهارم | نوع شفت ( استاندارد یا مخروطی یا …) |
ابعاد فلنج الکتروموتور
برای به دست اوردن ابعاد فلنج الکتروموتور ها و فاصله جای پیچ ها بایستی به جداول استاندارد و دیتا شیت ها مراجعه کرد.
فلنج چدنی الکتروموتور
الکتروموتور های بدنه چدنی چینی عموما به صورت B3 ( پایه دار ) هستند ، مگر اینکه الکتروموتور بدنه آلومینیمی به صورت فلنج فابریک تهیه کنید.
تهیه فلنج چدنی الکتروموتور کار سختی نیست، درب جلوی الکتروموتور برداشته میشود و فلنج مطابق با سایز فریم الکتروموتور مورد نظر نصب میشود.
