اولت برای انشعاب گرفتن و ایجاد اتصال شاخه ای از یک لوله بزرگتر به لوله کوچکتر استفاده می شوند. خط بزرگتر هدر Header و انشعاب Branch گفته می شود اولت ها در همه کلاس ها و همه آلیاژ ها و فلزات معمول مورد استفاده در پایپینگ تولید می شوند.

انواع Olet

اولت ها در شش مدل مختلف به مشتریان ارائه می گردد که در ذیل به توضیح این شش مدل می پردازیم.

  • اولت Weldolet
  • اولت Sockolet
  • اولت Thredolet
  • اولت Latrolet
  • اولت Elbolet
  • اولت Nipolet
  • اولت Flangolet

در ادامه به شرح هریک از موارد فوق می پردازیم:

ولدولت (Weldolet)

این نوع اولت برای اتصال به انشعاب گرفته شده به صورت B.W (لب به لب) جوشکاری می شود. بنابراین یک سر اولت سنگ کاری شده است (Bevellev). اولت Weldolet برای تحمل تنش های کم و تقویت جوش انشعاب طراحی شده اند. این اولت ها بیشتر در مواردی استفاده می شود که سه راهی استاندارد موجود نباشد و فشار بالایی در خط باشد. ولداولت هم با زاویه ی 90 درجه به صورت مستقیم یا کاهنده ارائه می شود.

ساکولت (Sockolet)

برای گرفتن انشعاب ساکتی از خطوط اصلی از Sockolet استفاده می شود. این فیتینگ در کلاس های 3000، 6000 و 9000 تولید می شوند. از این اولت برای انشعاب با زاویه ی 90 درجه استفاده می شود و شبیه Weldolet می باشد با این تفاوت که لبه ی انتهایی آن به صورت ساده می باشد.

اولت Sockolet

تردولت (Thredolet)

برای گرفتن انشعاب رزوه ای از خطوط اصلی از Thredolet استفاده می شود. در انشعاب گرفتن از این خطوط نیاز به جوشکاری نیست. تفاوت این اولت با Sockolet ،Weldolet در وجود رزوه های داخلی می باشد که لوله و دیگر اتصالات به آن پیچ می شود. این فیتینگ در کلاس های 3000 و 6000 تولید می کردند.

اولت Thredolet

لتراولت (Latrolet)

این فیتینگ برای گرفتن انشعاب 45 درجه به صورت لب به لب، ساکتی و رزوه ای در کلاس های 3000 و 6000 استفاده می شود، این اتصالات امکان انشعاب چند راهی را دارا هستند.

اولت Latrolet

البولت (Elbolet)

این فیتینگ برای ارتباط گرفتن با تجهیزات و گیج های گرمایی از زانو های 90 درجه شعاع بلند به صورت لب به لب، ساکتی و رزوه ای موجود است. در مواردی که برای اتصال تخلیه محدودیت فضا داریم، به جای استفاده از Weldolet از Elbolet در کلاس های 3000 و 6000 استفاده می شود. نوع شعاع کوتاه این اولت ها نیز موجود است که کاربرد کمتری نسبت به شعاع بلند دارد.

اولت Elbolet

نیپولت (Nipolet)

این نوع اولت برای شرایطی که اتصال سرشاخه به صورت انشعابی با سوراخ های سایز بزرگ به سایز ریز استفاده می شود. این اولت Nipolet از طریق جوش متصل می گردد و در قسمت انتهایی آن به صورت رزوه ای انشعاب خروجی می دهد، عموما در level gage ،vent و drain مورد استفاده قرار می گیرند.

اولت Nipolet

اولت فلنج اولت (Flangeolet)

اولتFlangeolet

این نوع اولت اتصالاتی هستند که قسمت انتهایی آنها دارای فلنج می باشد. در مواردی که نیاز به تعمیر و نگهداری مداوم خطوط لوله است، از این اولت استفاده می شود. 

طریقه اتصال اولت ها به لوله

تمامی اولت ها برای اتصال به خط اصلی جوشکاری می شوند. به دلیل تحمل فشار های بالا جوشکاری اولت ها به وسیله جوش آرگون انجام می شود.

Weldolet

اولت Weldolet

Threadolet

اولت Thredolet

Elbolet

متریال های رایج در تولید اولت OLET :

  • فولاد کربن
  • ASTM A105 برای دمای بالا
  • A350 LF2 / LF3 برای دمای پایین
  • فولاد آلیاژی
  • ASTM A182 Grades
  • F5
  • F9
  • F11
  • F22
  • فولاد ضد زنگ
  • ASTM
  • A182
  • F304
  • F316
  • و شماره های دیگر استنلس
  • آلیاژهای نیکل
  • Inconel
  • Monel
  • Incoloy
  • و آلیاژ های دیگر نیکل

اتصالات لوله اولت (Olet) :

اولت چیست ، لوله کشی اولت یک اتصال شاخه ای خود تقویت شده است که برای اتصال شاخه های لوله های کوچک از لوله های اصلی با اندازه بزرگ تر استفاده می شود. آن ها به طور خاص توسط شرکتی به نام Bonney Forge طراحی شده اند.

در مکان هایی که سه راهی کاهنده در دسترس نیست، از اولت های لوله کشی به طور گسترده استفاده می شود. اولت های لوله کشی بر اساس MSS SP-97 یا ASMB B 3103 طراحی شده اند. انواع مختلف اولت های لوله کشی موجود است که پر کاربردترین آن ها عبارت اند از:

زانو :

از زانو بیش تر از سایر اتصالات لوله استفاده می شود. زانو انعطاف پذیری را برای تغییر جهت لوله فراهم می کند. زانو عمدتا در دو نوع استاندارد ۹۰ درجه و ۴۵ درجه موجود است. با این حال می توان آن را به هر درجه دیگری کاهش داد. زانو در دو نوع شعاع کوتاه و شعاع بلند موجود می باشد.

زانو ۹۰ درجه :

زانو ۹۰ درجه بین لوله نصب می شود تا جهت لوله را با زاویه ۹۰ درجه تغییر دهد. به صورت شعاع بلند و کوتاه موجود است.

زانو ۴۵ درجه :

زانو ۴۵ درجه بین لوله نصب می شود تا جهت لوله را ۴۵ درجه تغییر دهد.

زانو شعاع بلند :

در یک زانو با شعاع بلند، شعاع خط وسط ۱/۵ برابر اندازه اسمی لوله است یا می توان گفت ۱/۵ برابر قط لوله است. به طور معمول از زانوهای شعاع بلند در لوله کشی استفاده می شود زیرا افت فشار در مقایسه با زانو شعاع کوتاه کم تر است. هم چنین به فضای بیش تری نسبت به زانوی شعاع کوتاه نیاز دارد.

زانوی شعاع کوتاه :

در زانو شعاع کوتاه، شعاع مرکز میانه همان اندازه اسمی لوله است یا می توان گفت برابر با قطر لوله است. از زانوهای شعاع کوتاه در برنامه های کاربردی فضای محدود استفاده می شود. اما به دلیل تغییر ناگهانی جهت جریان، افت فشار زیادی دارد.

زانو کاهنده :

زانو کاهنده ۹۰ درجه برای تغییر جهت و هم چنین کاهش اندازه لوله در سیستم لوله کشی طراحی شده است. زانو کاهنده اتصالات لوله را از بین می برد و جوش کاری را بیش از یک سوم کاهش می دهد.

هم چنین، کاهش تدریجی قطر در سراسر قوس زانو کاهنده، مقاومت کم تری در برابر جریان ایجاد می کند و اثر تلاطم جریان و فرسایش داخلی بالقوه را کاهش می دهد. این ویژگی ها از افت فشار قابل توجه در خط جلوگیری می کند.

زانو ۱۸۰ درجه برگشتی :

از زانوهای برگشتی برای ایجاد تغییر جهت ۱۸۰ درجه استفاده می شود. در الگوهای کوتاه و بلند موجود است. زانوهای برگشتی در سیم پیچ گرمایش، مبدل حرارتی، دریچه مخزن و … استفاده می شوند.

صلیب :

اولت چیست ، صلیب ها نوع متفاوت و کمی متداول هستند که به چهار قسمت لوله متصل می شوند. آن ها دارای چهار اتصال لغزنده هستند که در زاویه ۹۰ درجه به هم می رسند و شکل بعلاوه (+) را تشکیل می دهند. صلیب به عنوان اتصالات لوله چهار طرف محبوب است زیرا از یک ورودی و سه اتصال خروجی یا بالعکس تشکیل شده است.

آن ها در صنایع نفت و گاز چندان محبوب نیستند و به ندرت مورد استفاده قرار می گیرند. از آن ها در سیستم های پاشش آتش استفاده می شود. در تقاطع های لوله کشی، چهار اتصال لوله کشی در یک نقطه مشترک به هم می رسند. هم چنین می توان از آن ها برای تقسیم جریان سیال در جهات مختلف استفاده کرد.

اتصالات T شکل یا سه راهی :

از اتصالات T شکل که به آن ها سه راهی نیز گفته می شود برای توزیع یا جمع آوری مایع از لوله اجرا شده استفاده می شود. این یک قطعه کوتاه است که یک شاخه 90 درجه در مرکز آن قرار دارد. سه نوع سه راهی برابر/ مستقیم، نابرابر/ کاهنده و سه راهی مسدود در لوله کشی استفاده می شود.

سه راهی مستقیم :

در سه راهی مستقیم، قطر شاخه همان قطر لوله سرساز است.

سه راهی کاهنده :

در سه راهی کاهنده، قطر اندازه شاخه کم تر از قطر لوله سرساز است.

سه راهی مسدود :

اولت چیست ، از سه راهی مسدود در خطوط لوله ای که پیگ می خورند استفاده می شود. شاخه سه راهی دارای یک میله محدودیت است که به طور داخلی جوش داده شده تا از ورود پیگ به شاخه جلوگیری کند. میله ها به گونه ای در شاخه جوش داده می شوند که امکان عبور آزادانه پیگ از لوله جاری را فراهم کنند.

Yها :

اولت چیست ، اتصالات Y نوعی اتصال T است که شاخه آن در زاویه 45 درجه یا زاویه ای غیر از 90 درجه باشد. این نوع اتصالات را اتصالات جانبی نیز می نامند. نام وای به این دلیل است که که شبیه حرف Y هستند.

این نوع اتصالات لوله در سیستم های زهکشی استفاده می شود و دارای خط انشعاب در ۴۵ درجه است تا جریان آب صاف باشد. این نوع اتصالات لوله دارای افت اصطکاکی کم و تلاطم بسیار کمی هستند.

کاهنده های لوله :

کاهنده لوله اندازه لوله را تغییر می دهد. دو نوع کاهنده هم مرکز و کاهنده خارج از مرکز در لوله کشی استفاده می شود.

کاهنده هم مرکز یا کاهنده مخروطی :

در کاهنده هم مرکز که به عنوان کاهنده مخروطی نیز شناخته می شود، مرکز هر دو انتها بر روی یک محور است. این، ارتفاع خط میانی خط لوله را حفظ می کند. وقتی قرار است خطوط مرکزی لوله بزرگ تر و لوله کوچک تر یکسان باشد، در این صورت از کاهنده های هم مرکز استفاده می شود.

کاهنده خارج از مرکز :

اولت چیست ، در کاهنده خارج از مرکز، مرکز هر دو انتها روی محورهای مختلف قرار دارند. این BOP (پایین لوله) ارتفاع خط لوله را حفظ می کند، وقتی قرار است یکی از سطوح خارجی خط لوله به همان صورت حفظ شود، احتیاج به کاهنده های خارج از مرکز است.