صنعت تصفیه خانه روغن خوراکی

سایت گلاس (sight glass) یکی از کاربردی ترین ابزارهای صنعتیست که بمنظور آنالیز کیفیت و شرایط سیال مبرد و تجهیزات برودتی، بکار می رود. انواع سایت گلاس بخصوص برای سیستم‌های برودتی و سرماساز صنعتی که دارای مایع مبرد هستند، بسیار مفید می‌باشد.

زیرا با استفاده از این تجهیزات میتوان بر انواع شرایط:

• میزان رطوبت موجود در دستگاه سرمایشی
• چگونگی و میزان گرفتگی و انسداد فیلترها
• سطح و نوع حرکت سیالهای مبرد
• درصد شفافیت مایع سرماساز (مبرد)
• تغییرات رنگی مایع سرماساز و…

فیلم اموزشی درباره سایت گلس

تسلط یافت. بمنظور بررسی شرایط سیال مبرد، انواع قطعات سایت گلس را باید در مسیر مجرای مایع‌های عبوری قرار داد. نکته جالب اینجاست که ماده ای خاص نیز در محفظه‌ی بالای سایت گلاس ها قرار می‌گیرد. با تغییر رنگ این ماده خاص، شرایط رطوبتی سیستم بلافاصله مشخص میشود. یعنی مثلاَ اگر ماده به رنگ زرد در بیاید، بدین معناست که رطوبت در سیستم مشاهده شده است. همچنین چنانچه ماده به رنگ سبز باشد، یعنی رطوبت قابل توجهی در دستگاه تشخیص داده نشده است. البته هنوز دنیایی از ویژگیهای کاربردی این نمایشگرها باقی مانده است. بنابراین بمنظور بررسی نکات جاذب انواع sight glass تا پایان این مقاله تخصصی با ما همراه باشید.

سایت گلاس چیست؟

سایت گلاس یکی از نمایشگرهای مکانیکی کارآمد برای آنالیز و تشخیص شرایط ماده و تجهیزات برودتی بشمار می‌رود. اما شیشه رویت یا سایت گلس برای هریک از این سیستم‌های سرمایشی و برودتی، دقیقاَ چه کاری انجام می ‌دهد؟!

1. آنالیز وضعیت سیال: این تجهیزات در مسیر جریان یافتن سیالات عبوری نصب می گردد. بطورکلی میتوان گفت که انواع سایت گلاس (sight glass) به آنالیز 4 عامل کلی:

• رنگ
• سطح (اندازه)
• درصد شفافیت
• نوع جریان (حرکت)

در سیالات می پردازند. چک نمودن دائمی وضعیت سیالات مبرد، یکی از اصول حفاظت و افزایش بازدهی تجهیزات سرمایشی محسوب میشود.

2. تشخیص وضعیت سیستم برودتی: ذکر این نکته الزامیست که:

انواع سایت گلاس با تحلیل وضعیت سیستمهای برودتی، به حفظ راندمان بالای دستگاه و جلوگیری از افزایش یافتن خرابیها، کمک میکند. تمرکز شیشه رویت (sight glass) در تجهیزات برودتی بر سه عامل: 1) میزان رطوبت موجود در سیستم، 2) بروز خرابیهای فنی و 3) هرگونه گرفتگی (انسداد لوله، فیلترها یا دیگر قطعات مکانیکی) متمرکز است.

کاربرد سایت گلس در صنعت

کاربرد سایت گلاس در بررسی شرایط سیال و سیستم برودتی، موجب استفاده‌های گسترده از این قطعات شده است. بطوریکه امروزه در ساخت بسیاری از تجهیزات سرماساز و دستگاه‌های جانبی آنها از sight glass بهره گرفته میشود.

برخی از مهمترین کاربردهای صنعتی شیشه رویت در موارد زیر است:

• مناسب برای استفاده در چیلر تراکمی و جذبی
• سایت گلس های مخصوص پمپ‌ها (بررسی سطح و مقدار سیال سرمازا)
• سایت گلسهای مخصوص مخازن اسید. (نمایشگر وضعیت درونی آنها)
• نصب در مجرای عبور انواع سیالات و بررسی وضعیت کلی سیالات مبرد
• بررسی مسیر حرکتی روغن کمپرسور به کارتل روغن ها
• سایت گلاس سردخانه و همچنین مدلهای مخصوص شیرآلات
• ساید گلاس سیستم های تهویه ای دارای آب و مایع خنکساز
• پایش وضعیت فیلترهای درگیر با سیالات مبرد در تمامی انواع سیستمهای برودت نقطه ای یا منطقه ای
• پایش مداوم وجود یا عدم وجود رطوبت در سیستمهای سرماساز. (وجود رطوبت در سیستمهای برودتی و سیالات مبرد، یکی از عوامل اختلال است!)
• استفاده از سایت گلس در خطوط بخار. (بمنظور تشخیص و اطلاع از میزان سیالهایی که به مایع تبدیل شده‌آند و برطرف سازی آن توسط اواپراتور)
• اطلاع از باقیماندن کثیفی، رسوبات و عوامل مختل کننده در هنگام تمیزسازی و شستشوی تجهیزات سرمازا.
• تشخیص میزان، کیفیت و رنگ روغن در خطوط لاین های صنعتی مخصوص روغن کاری و کارتلهای روغن.
• تحلیل و آنالیز میزان اختلاط عناصر جامد صنعتی. (ترکیباتی که میل به سمت مایع شدن دارند)

تشخیص رنگ سایت گلاس

همانطور که پیشتر نیز عنوان شد، یک ماده‌ی خاص در بالای انواع سایت گلاس تعبیه شده است. چنانچه رنگ این ماده به هریک از وضعیت های زیر درآید، نوعی سیگنال وضعیتی صادر شده است:

فیلم اموزشی کارکرد سایت گلس

• ماده به رنگ سبز: دستگاه تبریدی یا همان سیستم خنکساز، بدون هیچگونه مشکلی در حال فعالیت است.
• رنگ سبز براق و روشن (فسفری): دستگاه سرماساز مورد نظر دارای اشکالاتی است.
• رنگ زرد: رطوبت در سیال و سیستم وجود دارد. بنابراین نیاز به عوض کردن فیلتر رطوبت‌گیر می باشد.

چنانچه هریک از تجهیزات برودتی،عاری از رطوبت باشند، سیال مبرد باید دو ویژگی داشته باشد.

1. اول آنکه شبیه به یک ستون از مایع، جریان پیدا نماید.
2. دوم آنکه سیال مبرد شبیه به مایعی عاری از هرگونه کف‌آب و فاقد رنگ، مشاهده شود.

دلایل نمایش خرابی تجهیزات برودتی توسط سایت گلاس

گاهاَ ممکن است مایع مبرد توسط سایت گلاس به صورت کف‌دار و همراه با حبابها نشان داده شود. در چنین شرایطی مطمئن باشید که دستگاه برودتی، دارای مشکل و انواع خرابیهاست. بنابراین احتمالاَ به یکی از دلایل زیر، ممکن است سیستم برودتی دچار اشکال شده باشد:

• وکیوم ناقص باشد و از همین طریق، حجم رطوبتی زیادی وارد دستگاه شده باشد.
• افت فشار در سیالات نیز یکی دیگر از دلایل ورود رطوبت و اشکال در تجهیزات رطوبتی است. افت فشار سیال نشان داده شده توسط سایت گلاس، میتواند به یکی از دلایل: انسداد صافی درایر، طول غیرمجاز لوله‌های انتقال سیال، خرابی شیرآلات صنعتی یا کم بودن قطر لوله‌های خطوط سیال باشد.
• هرگونه نشتی در دستگاه بوجود آمده باشد.
• مایع مبرد موردنیاز تجهیزات برودتی، به طور ناقص شارژ شده باشد.
• گاهاَ ممکن است به دلیل آسیب دیدگیها و عدم کارکرد صحیح پمپها، وجود رطوبت در سیستم توسط سایت گلاس نشان داده شود.
• فیلترها یا صافی‌ها دچار انسداد باشند. در نتیجه قطعاَ فشار سیال در صافی ها، با افت قابل توجهی مواجه می شود.
• فنها به درستی کار نکنند و اشکال در کندانسورها بوجود بیاید.
• فین‌های سیستم سرماساز دچار گرفتی شوند.

انواع سایت گلاس

بمنظور فراهم آوردن خدمات متنوع در شرایط کاری مختلف، شرکت های تولیدی به طراحی و ساخت انواع سایت گلاس روی آورده اند. گاهاَ این شیشه های رویت (sight glass) در مدلهای با «دو سمت دید» و گاهاَ به صورت «دید 360 درجه» طراحی میشوند. اما بطورکلی کلاس بندی انواع سایت گلس به دو مدل کلی زیر می باشد:

• شیشه های سایت گلس (Sight Glass Window)
• نشان دهنده های شیشه ای یا نمایشگر شیشه (Sight Flow Indicator)

هریک از این مدلها دارای ویژگیها و کارکردهای مخصوص به خود هستند. همچنین دارای زیرمجموعه های متنوعی هستند که در ادامه به بررسی خلاصه وار آنها خواهیم پرداخت.

شکل A نشان دهنده  سایت گلاس دو طرف دید و شکل B نشان دهنده سایت گلاس 360 درجه می باشد.

مدل 360 درجه یا تمام دید، در واقع برای خطوطی که دما و یا فشار بالایی دارند مناسب نمی باشد. مدل دید از درون شاخص بر خلاف تیپ تمام دید، برای کلاس­های کاری بر طبق استاندارد­های ANSI و همچنین برای PN های مختلف از سیستم  DIN مناسب می باشند.

شیشه های سایت گلس (Sight Glass Window)

این نوع تجهیزات شیشه ای غالباَ بمنظور نصب بر روی مخازن نگهداری سیالات مورد استفاده قرار میگیرند. نکته مورد اهمیت اینجاست که اپراتورها همواره با استفاده از این نوع نمایشگرهای شیشه ای، بایستی از آخرین وضعیت و مقدار سیالات درون مخزن آگاهی پیدا نمایند.

نمایشگر شیشه‌ ای (Sight Flow Indicator)

گونه ای از تجهیزات سایت گلاس است که جهت نصب در خطوط مایع بکار گرفته میشود. از همین رو با نام «گیج بررسی سیال یا مایعات» نیز شناخته میشود. مدلهای Sight Flow Indicator کارکردهای گسترده ای در خطوط سیال صنعتی دارند. براساس میزان دید  و نحوه مشاهده سیال، این تجهیزات به دو گونه‌ی:

• سایت گلس 360 درجه یا دید کامل (View Flow Indicator)
• و شیشه رویت دید از دو طرف

دسته بندی میگردند. نکته حائز اهمیت این است که:

سایت گلاس دید از درون شاخص، برای انواع فشارها و دماها مناسب است و بر همین اساس برای کلاسهای فشاری متنوعی طراحی میشود. این درحالیست که مدلهای دید 360 درجه، تنها برای اموری با دما و فشار کم مناسب می باشد.

انواع شیشه رویت دید از درون شاخص، خود به 2 دسته‌ی نمایشگر:

• یک سمت دید
• و دو سمت دید

دسته بندی می‌گردد. اما همانطور که پیشتر نیز اشاره شد، نمایشگرهای مکانیکی سیالات دارای زیرمجموعه های دیگری نیز هستند که هریک خدمات متنوعی را برای صنایع و کارگاه های تولیدی ارائه می کنند.

گیج مایع مدل Flapper Flow Indicator

مدلهای سایت گلاس Flapper Flow Indicator در دو حالت کلی مورد استفاده قرار می گیرند:

• در لاین های مایع افقی (با بیشترین میزان بازدهی)
• در خطوط افقی که جریان سیال به کمک پمپ ها، به سمت بالا هدایت شود.

بایستی بدانید که سایت گلاس Flapper Flow Indicator بسته به شدت جریان سیالات، دارای انحرافاتی میشود. به‌همین دلیل این صفحات نمایشگر دارای شبکه بندی هایی (گرید) بر روی خود هستند تا مقدار دبی سیالات به راحتی توسط افراد، قابل تخمین و اندازه‌گیری باشد.

یک نکته جالب توجه این است که اگر نشانگر جریان به طور کامل با یک سیال همگن پر شود، نمی توان تشخیص داد که سیال در جریان است یا ساکن. بنابراین، استفاده از یک قطعه متحرک که حرکت آن نشان دهنده جریان باشد، معمول است. پروانه (روتور) و فلپرهای مختلف برای این نقش محبوب هستند.

شیشه رویت پروانه دار

ساختار برخی از مدل‌های سایت گلاس با بهره گیری از روتور چرخاننده (پروانه) طراحی می شود. انواع شیشه رویت (sight glass) پروانه دار، سه ویژگی عمده را برای سیستم و سیال بوجود می آورند:

• شدت جریان سیال را به خوبی اندازه گیری می کنند.
• امکان قرارگیری در هر دو نوع خطوط «عمودی» و «افقی» را خواهند داشت.
• جهت جریان سیال را نیز با دقت زیادی مشخص می نمایند.

البته به یاد داشته باشید که:

سایت گلاس روتور دار (Rotary Flow Indicator) را بایستی تنها برای مواردی با دبی بالا بکار ببرید. یعنی دبی بالا باشد تا با نیروی جریان یافتن سیال، امکان چرخش و جنبش پروانه‌ها ایجاد شود.

سایت گلاس Ball Flow Indicator

این مدلها با نام سایت گلاس نمایشگر توپی شناخته میشود. بلحاظ عملکرد اصلی، این مدلها در نقطه‌ی مقابل مدلهای Flapper Flow Indicator  قرار دارند. چرا که مناسب برای نصب در شرایط زیر هستند:

• در خطوط مایع عمودی (بیشترین میزان بازدهی و راندمان)
• و در خطوط افقی که که با کمک پمپ ها، سیالات از بخش زیرین به سمت بالا در جریان می باشند.

نوع عملکرد این تجهیزات نیز جالب توجه است. بطوریکه دارای یک نمایش‌گر توپی شکل بوده و در هنگام جریان یافتن مایعات، بصورت معلق در مرکز جریان قرار میگیرند. لذا بدین شکل امکان مشاهده‌ی آخرین وضعیت سیال را فراهم میکنند.

سایت گلاس Finger Flow Indicator

یکی از مدلهای بسیار کاربردی انواع سایت گلس محسوب می شود. چرا که قادر خواهد بود با ایجاد تغییر جهت جریان یافتن مایعات، جنبش و سطح آنها را به خوبی نمایش دهد. چه در حالت شفافیت مایع و چه در مواردی که رنگ سیال بسیار کدر باشد. همچنین نمایشگر Fingers Flow Indicator قادر به نمایش وضعیت حرکت سیالات در سرعت پایین و یا حتی زیاد خواهد بود.

Integral Spout Flow Indicator

نوع ساختار سایت گلاس Integral Spout Flow Indicator بخصوص در بخش ورودیشان، امکان نمایش و مشاهده‌ی:

• میزان رنگپذیری سیال
• نوع حرکت آن
• میزان کدر یا شفاف بودن مایع
• و همچنین وضعیت سیالات

را به آسانی ممکن می سازد. بطورکلی مکانیزم طراحی این مدلها چندان پیچیده نیست و در عوض بسیار کاربردی می‌باشند.

نصب سایت گلاس

مسلماَ سایت گلاس ها را بایستی در مجرای عبوری مایعات قرار داد. چراکه باید با استفاده از این تجهیزات (شیشه رویت)، سیالات را به لحاظ کیفیت، مقدار، سطح و… مورد بررسی قرار داد. اما در رابطه مکان قرارگیری سایت گلس، توجه به دو نکته ضروریست:

1. قبل از شیر اکسپنشن یا انبساط نصب شوند:

شیرهای انبساطی یکی از مهمترین شیرآلات صنعتی در تجهیزات برودتی به شمار می رود. با استفاده از شیرهای انبساطی میتوان به دو عامل: «فشار ورودی اواپراتور» و «حرارت خروجی اواپراتور» تسلط داشت. نصب سایت گلاس بایستی به گونه‌ای باشد که در مسیر عبوری سیالات، قبل از شیرهای انسباطی نصب گردند.

2. پس از تجهیزات جانبی دیگر نصب شوند:

به غیر از شیرهای اکسپنشن، ممکن است تجهیزات جانبی دیگری نیز در خطوط عبوری مایعات قرار داشته باشند. بیاد داشته باشید که که سایت گلس بایستی پس از تمامی تجهیزات جانبی دیگر جانمایی شود.

معایب طراحی سایت گلاس

Sight Flow Indicator نوعی شیشه دید یا سایت گلاس است که برای مشاهده سیالات در حال حرکت از طریق لوله طراحی شده است. عبارت “شاخص جریان” بدیهی است که بیانیه ای از عملکرد واحد است و این عملکرد را می توان با چند طرح رایج انجام داد.

مدلهای نمای کامل، یک شیشه لوله ای شکل است که بین دو فلنج توسط میله های رزوه دار بلند نگه داشته می شود. این نوع امکان بازرسی بصری را از هر منظری فراهم می کند. ضعف این نوع طراحی سایت گلاس اینست که ذاتاً به استحکام کششی شیشه لوله‌ای محدود می‌شوند. به این معنی که این نوع برای فشارهای بالا ایده‌آل نیستند. شیشه رویت لوله‌ای در گزینه‌های ضخامت بسیار زیاد موجود نیست و اندازه‌های بزرگتر معمولاً به حداکثر فشار نسبتاً کم محدود می‌شوند. توجه داشته باشید که این پیکربندی بسته به نحوه قرارگیری آن می تواند به عنوان سطح سنج یا نشانگر جریان استفاده شود.

در صورت نیاز به فشارها یا دماهای بالاتر، رایج ترین راه حل استفاده از:

• فلنج متقاطع
• و نصب پنجره های دید دایره ای فشار قوی در طرفین مقابل

می باشد. از آنجایی که شیشه های مسطح در طیف وسیع تری از ضخامت ها در دسترس هستند، پنجره های دید مسطح را می توان فشار بیشتری نسبت به شیشه های لوله ای تحمل کرد تا زمانی که از پیکربندی آب بندی مناسب استفاده شود. همچنین از آنجایی که ظرفیت تحمل تنش یک سازه مسطح تابعی از مجذور نسبت ضخامت قطعه به قطر آن است، کاهش قطر شیشه می تواند نشانگرهای جریان فشار بسیار بالا را ایجاد کند. این مدلهای سایت گلاس عموماً نشانگر جریان “چشم گاو” نامیده می شوند. نکته حائز اهمیت اینست که این عینک‌های بینایی، دارای بالاترین فشار هستند.

سایت گلاس سردخانه

نصب سایت گلاس سردخانه میتواند تمامی ویژگیهای این تجهیزات را برای سردخانه صنعتی به ارمغان بیاورد. درواقع نصب انواع شیشه رویت میتواند کارکردی سه جانبه را برای سردخانه ها تضمین کند:

1. چک رطوبت:

با استفاده از این نمایشگرهای مکانیکی، از عدم وجود رطوبت در سیستم برودتی سردخانه صنعتی، اطمینان حاصل میشود.

2. آنالیز وضعیت روغن:

آخرین شرایط مربوط به روغن کمپرسورها بررسی و مشاهده میگردد. نصب Sight Glass کمک میکند تا رنگ و میزان باقیمانده‌ی روغن، قابل مشاهده و تحت کنترل باشد. (روی کارتلهای روغن که درواقع تانک نگهداری روغن کمپرسور محسوب می شوند)

3. چک وضعیت سیالات:

همچنین یکی از مهمترین وظایف سایت گلاس سردخانه صنعتی، آنالیز مداوم وضعیت سیال مبرد است. سیالاتی که غالباَ  در لوله‌های هدایت شونده مبرد، در جریان می باشند. گاهاَ ممکن است که این سیالات همراه با «حباب» و «کف» نمایش داده شوند. در چنین حالاتی، شک نداشته باشید که سیستم برودتی‌تان دچار اشکال و نقص در انجام فرآیندهای سرمایشی است!!

محل نصب سایت گلاس در سیکل تبرید:

محل نصب سایت گلاس (sight glass) در خط مایع و بطور معمول بعد از فیلتر درایر و قبل از شیر انبساط یا اکسپنشن ولو می‌باشد. ترتیب قرار گرفتن آن (بعد یا قبل از هر یک از اجزا) اختیاری است اما می بایست این نکته مد نظر قرار داده شود که سایت گلاس حتما بر روی لوله خط مایع اصلی نصب گردد. لذا گرفتن یک انشعاب از لوله اصلی (موازی با لوله اصلی) برای نصب سایت گلاس به‌روی آن، صحیح نمی‌باشد. همچنین لازم است سایز سایت گلاس دقیقاً هم ‌اندازه خط مایع در نظر گرفته شود.

قیمت سایت گلاس (sight glass)

قیمت سایت گلاس را بیش از هر چیزی میتوان به برند سازنده‌ آن مربوط دانست. برندهای جهانی و ایرانی مختلفی در عرصه تولید و عرضه انواع شیشه رویت فعالیت دارند. البته فاکتورهای متعددی دیگری نیز در قیمت گذاری این محصولات دخیل هستند. به همین جهت و به منظور درک صحیح از عوامل موثر بر قیمت سایت گلاس، ذکر پارامترهای زیر حائز اهمیت است:

• نوع اتصال. (جوشی یا مهره ای بودن اتصال شیشه رویت)
• جنس روکش اتصال
• جنس بدنه محصول. (غالباَ از جنس برنج یا استنلس استیل طراحی می گردد)
• برند سازنده: مدلهای تولیدی سایت گلس دانفوس و کستل بسیار مطرح هستند. (در میان نمونه های وارداتی).
• ابعاد و اندازه و شکل خاص به جهت تولید
• نوع کارکرد
• وجود یا عدم وجود روتور (پروانه) در طراحی sight glass
• کیفیت ماده تشخیص قرار گرفته در این تجهیزات
• امکان نصب به صورت عمودی، افقی و یا هر دو وضیعت.
• تفاوت مدل نمایشگر

محل قرارگیری سایت گلاس  (SIGHT GLASS)

سایت گلاس در یک سیکل تبرید در خط مایع قبل ازشیر انبساط و بعد از هر وسیله جانبی دیگر خط مایع، نصب می شود. این دستگاه از یک لنز شیشه ای که درون رینگ فلزی قرار دارد، ساخته شده و از نشت مبرد جلوگیری می کند.