صنعت تصفیه خانه روغن خوراکی

معرفی انواع پمپ کف کش

پمپ های کف کش براساس نوع قرار گیری آن ها در سیال به دو دسته تقسیم می شوند:

• پمپ های کف کش که درون سیال غرق می شود.
• پمپ های کف کش که بیرون سیال قرار می گیرند.

پمپ های کف کش به لحاظ نوع درایو الکتروموتور به دو دسته زیر تقسیم بندی می شوند:

• پمپ کف کش سه فاز
• پمپ کف کش تکفاز

پمپ کف کش به صورت فلوتردار و غیر فلوتردار با اندازه خروجی­ های متغیر در بازار موجود است. فلوتر در صورتی که بالاتر از پمپ قرار گرفته باشد بدین معنی است که کف کش کاملا درون سیال غوطه ور است، و پمپ روشن است اما اگر فلوتر پایین تر از پمپ قرار بگیرد، جریان برق پمپ به صورت خودکار قطع شده و پمپ خاموش می شود.

اجزای تشکیل دهنده پمپ کفکش

1. حلقه نگه دارنده کفکش
2. کلگی کفش
3. استاتور
4. روتور
5. بدنه موتور
6. یاتاقان
7. سیلندر روغن
8. مکانیکال سیل
9. بدنه پمپ کفکش
10. پروانه کفکش
11. پایه کفکش

نمونه ای از کفکش سه فاز و همچنین اجزای تشکیل دهنده کفکش

نمونه ای از کفکش تک فاز و همچنین اجزای تشکیل دهنده کفکش

2. برق پمپ وصل است ولی خروجی آب ندارد علت این مشکل چیست؟

یکی از دلایلی که پمپ کفکش در عین روشن بودن خروجی آب ندارد جدا شدن لوله تخلیه آب از خروجی پمپ می باشد. گاها پیش می آید بست و یا اتصال لوله به دلیل تکان خوردن و یا شکستگی از جای خود جدا شده و در نتیجه خروجی پمپ به داخل چاه بر می گردد. برای اطمینان از این مشکل باید ابتدا برق اصلی پمپ را قطع نموده سپس پمپ کفکش را از چاه خارج کرده و اتصالات آن را کنترل نماییم. از دلایل دیگر عدم خروج آب می توان به مسدود بودن محفظه خروج سیال اشاره کرد، محفظه خروج سیال به دلیل وجود رسوبات و یا جرم مسدود می شود، برای حل این مشکل باید محفظه خروجی سیال را جدا کرده و تمیز کنید. 

دلیل شایع دیگر، سوختگی سیم پیچ الکترو پمپ کفکش می باشد. دلیل سوختن سیم پیچ الکترو پمپ کفکش نداشتن سیستم حفاظتی مناسب و یا مشکلاتی مانند بار اضافه و بیش از حد، به دلیل کشیدن سیال غلیظ و یا استفاده از کفکش در ارتفاع غیر مجاز، و همچنین استفاده در ارتفاع کمتر از حد مجاز، که ارتفاع مجاز استفاده از کفکش از سمت شرکت سازنده بر روی پلاک درج شده، منجر به بالا رفتن آمپر مصرفی پمپ گشته که باعث گرم شدن سیم پیچ می شود از عوامل سوختن سیم پیچ اصلی می باشد. یکی دیگر از دلایل سوختن سیم پیچ ورود آب به داخل محوطه الکترو موتور به دلیل از بین رفتن آب بند های سیل مکانیکی پمپ می باشد. گیر کردن یا خرابی بلبرینگ باعث گیر پاژ کردن روتور الکتروموتور کفکش می گردد. گیر کردن روتور کفکش باعث بالا رفتن آمپر مجاز کفکش می گردد و در صورت نداشتن سیستم حفاظتی بر روی کفکش باعث سوخته شدن کفکش می گردد.

3. پمپ روشن است ولی بیش از حد نرمال آمپر می کشدعلت این مشکل چیست؟

یکی از دلایل اینکه پمپ روشن می شود ولی بیش از حد نرمال آمپر می کشد سفت بودن بیش از حد شافت پروانه کف کش می باشد دلیل دیگر عکس بودن جهت چرخش الکترو موتور کف کش می باشد.

یکی از دلایل اینکه پمپ روشن می شود ولی بیش از حد نرمال آمپر می کشد سفت بودن شافت پروانه کف کش می باشد، هر عاملی که باعث عدم کارکرد درست شافت دستگاه شود موجب می گردد که شافت از منبع تغذیه انرژی بیشتری بگیرد در نتیجه باعث آمپر کشیدن و گرمای بیش از حد می شود. دلیل دیگر عکس بودن جهت چرخش الکتروموتور کف کش می باشد علت این مشکل این است که فازهای نصب شده در سربندی کف کش به صورت معکوس بسته شده اند در چنین شرایطی با جابجایی فازها می توانیم این مشکل را حل کنیم. 

استفاده نامناسب از کفکش جهت انتقال سیال می تواند از دیگر عوامل آمپر کشیدن بیش حد کفکش باشد. گیر کردن پروانه بر اثر وجود ذرات و املاح موجود در آب نیز از دیگر عوامل آمپر کشیدن بیش از حد نرمال کفکش می گردد. معیوب بودن الکترو موتور کفکش و همچنین خروج روغن داخل سیم پیچ کفکش باعث بالا رفتن حرارت داخل سیم پیچ کفکش می گردد این حرارت باعث آمپر کشیدن بیش از حد نرمال کفکش می گردد که در نهایت در صورت نبودن سیستم محافظتی منجر به سوختن کفکش می گردد.

4. پمپ روشن است ولی میزان آب دهی بسیار کم است علت این مشکل چیست؟

یکی از دلایل اینکه پمپ روشن است ولی میزان آب دهی پمپ بسیار کم است می توان گرفتگی محفظه پمپ کفکش را نام برد زمانی که محفظه پمپ کفکش مسدود است و یا به هر دلیلی آب به داخل آن نرسد پمپ نمی تواند به میزان آب دهی مطلوب برسد. دیگر دلیل آب دهی بسیار کم پمپ کفکش گرفتگی لوله خروجی پمپ می باشد زمانی که لوله خروجی پمپ کفکش گرفته باشد نمی تواند آب را به خارج از چاه یا استخر، که پمپ کفکش در آنجا قرار دارد انتقال دهد بخاطر همین با افت فشار و میزان آب دهی روبه رو می شود. دلیل دیگر افت فشار و آب دهی کم کفکش قطر پروانه می باشد، زمانی که پروانه پمپ کفکش به دلیل سایش، قطر آن از استاندارد کمتر شود نمی تواند فشار آب دهی لازم را داشته باشد البته چنانچه تامین برق پمپ دچار مشکل شده باشد و آمپر مورد نیاز جهت کار کردن، و توان نامی پمپ تامین نشود با افت فشار و میزان آب دهی روبه رو خواهیم بود.

5. در زمان روشن کردن پمپ فیوز پمپ می پرد علت این مشکل چیست؟

یکی از دلایل این مشکل ایجاد اتصال کوتاه بین سیم پیچ استاتور و بدنه پمپ می باشد. این اتصال باعث قطع شدن فیوز پمپ میگردد. جهت رفع این مشکل باید برق اصلی پمپ قطع شده و سپس از محل قرار گیری خود خارج شده و به تعمیرگاه ارسال گردد. دلیل دیگر گیر پاژ کردن پروانه پمپ می باشد. این مشکل ناشی از عدم حرکت درست پروانه و قفل کردن بلبرینگ ها به دلیل وجود مانع است. زمانی که پروانه پمپ گیر پاژ کند باعث آمپر کشیدن پمپ می گردد و این آمپر کشیدن باعث می گردد که فیوز پمپ قطع شود. برای رفع این مشکل ابتدا برق اصلی پمپ را قطع کرده سپس پمپ را از محل قرار گیری خارج می کنیم. پس از خارج کردن پمپ اقدام به تمیز کردن محفظه ورودی سیال و همچنین پروانه انتقال سیال می کنیم. برای اینکه اطمینان حاصل کنیم که پمپ از حالت گیر پاژ خارج شده است قبل از اینکه پمپ را در محل خود قرار دهیم پمپ را به مدت چند ثانیه روشن می کنم تا از گیرپاژ نبودن پمپ اطمینان حاصل شود.

پمپ کفکش تک فاز و پروانه انتقال سیال به همراه توری و محفظه ورود سیال

6. آب دهی پمپ در هنگام کار کردن به یک باره قطع می گردد علت این مشکل چیست؟

یکی از دلایل قطع شدن آب دهی کفکش جدا شدن یا شکستگی لوله متصل به کفکش می باشد، که با جدا شدن لوله متصل به کفکش هیچ گونه آب دهی از طریق لوله اتصال انجام نمی شود. برای رفع این مشکلات در صورتی که لوله متصل به کفکش شکسته شده باشد باید لوله های متصل به کفکش را تعویض نمود و یا اگر لوله متصل به کفکش از خروجی پمپ جدا شده اقدام به اتصال لوله به کفکش نموده و از اتصالات، با جنس مناسب تر استفاده نمود. دلیل دیگر اگر پروانه کفکش از جنس نوریل یا پلاستیکی باشد ممکن است بر اثر وجود ذرات بزرگ در سیال یا آب باعث شکسته شدن گردد، که در این زمان هیچ گونه آب دهی از طریق کفکش انجام نمی گردد. برای حل این مشکل باید اقدام به تعویض پروانه شود. می توانیم با توجه به ساختار پمپ از پروانه با جنس های مختلفی استفاده کنیم از جمله استیل، چدن، برنج که نسبت به پروانه های پلاستیکی از مقاومت بیشتری برخوردارند. قطع شدن به یک باره برق اصلی کفکش باعث قطع شدن آب دهی کفکش می گردد.

7. پمپ در اوایل نصب در داخل چاه آب دهی خوبی داشته ولی بعد از مدتی آب دهی و فشار پمپ کفکش کم می شود علت این مشکل چیست؟

دلایل مختلفی وجود دارد، یکی از این دلایل، گرفتگی مجرای خروجی کفکش می باشد که بر اثر رسوبات موجود در سیال یا آب که بر اثر گذشت زمان باعث گرفتگی مجرای خروجی کفکش می گردد. جهت رفع این مشکل ابتدا برق اصلی کفکش را قطع کرده سپس اقدام به تمیز کردن خروجی کفکش می نماییم. گرفتگی لوله های انتقال سیال یا آب و همچنین شکستگی لوله انتقال که بر اثر گذشت زمان به وجود می آید باعث افت فشار آب دهی می گردد. جهت رفع این مشکل باید اقدام به تعویض لوله های انتقال سیال یا آب نمود. ضعیف شدن الکترو موتور کفکش نیز باعث افت فشار و آب دهی کفکش می گردد. جهت رفع این مشکل باید کفکش به تعمیر گاه انتقال داده شود تا الکتروموتور مجددا سیم پیچی گردد. کم شدن قطر پروانه انتقال سیال بر اثر خوردگی در طول زمان نیز باعث افت فشار در کفکش می گردد. جهت رفع این مشکل باید اقدام به تعویض پروانه سیال کفکش نمود.

8. عوامل موثر در خرابی پمپ کفکش چیست؟
   1. پمپ کفکش جهت انتقال آب صاف طراحی شده است. به هر میزان مواد مخلوط همراه آب بیشتر گردد، مانند ماسه و یا گل و لای منجر به کاهش عمر کفکش و از بین رفتن قطعات دوار مانند: پروانه – سیل های مکانیکی و بلبرینگ می گردد.
   2. خشک کارکردن کفکش و نرسیدن سیال به هر دلیلی به داخل کفکش باعث از بین رفتن سیل مکانیکی می گردد و با خراب شدن سیل مکانیکی آب به داخل سیم پیچ نفوذ کرده و باعث سوختن سیم پیچ می گردد.
   3. استفاده نکردن از سیستم حفاظتی مناسب جهت استفاده از کفکشیا نبودن سیستم حفاظتی مناسب بروی کفکش باعث می سود که با کوچکترین اتصالی و یا گیر پاژ کردن کفکش منجر به سوختن الکترو موتور کفکش گردد.
   4. در زمان اضافه کردن کابل بروی کفکش جهت انتقال برق به داخل چاه باید اصول آپارت کردن و آب بندی کردن کابل رعایت گردد در غیر این صورت منجر به بروز اتصال و خطرات برق گرفتگی و سوختن پمپ می گردد.
   5. تغییر سایز لوله خروجی پمپ کفکش می تواند منجر به فشار اضافه بر روی الکتروموتور و در نتیجه آمپر کشیدن پمپ کفکش در بلند مدت می گردد. این آمپر کشیدن در بلند مدت باعث آسیب به الکتروموتور یا سوختن آن می گردد.
   6. اعمال بار اضافی به پمپ کفکش باعث سوختن پمپ کفکش می شود. منظور از بار اضافی استفاده کردن از الکتروپمپ در ارتفاع غیر مجاز یا استفاده برای انتقال سیال های غلیظ تر است. که سبب بالا رفتن فشار روی پروانه، آمپر کشیدن زیاد، داغ شدن سیم پیچی الکتروپمپ و در نهایت سوختن آن می شود.
   7. همچنین گیر کردن پروانه پمپ، خرابی بلبرینگ، گیرپاژ کردن الکتروموتور و مواردی از این قبیل می تواند باعث افزایش آمپر مصرفی، و در نهایت سوختن الکتروپمپ شود.
       
9. چگونه نحوه قرار گیری پمپ کفکش می تواند منجر به سوختگی آن می گردد؟

جهت قرار دادن کفکش در داخل چاه و یا استخر جهت انتقال سیال باید از طناب در کفکش های سایز کوچک و یا از سیم بکسل گالوانیزه با قطر مناسب در کفکش های سایز بزرگتر استفاده کرد. هیچ گاه نباید از کابل موجود در روی کفکش استفاده کرد زیرا این کار باعث قطع شدن کابل موجود در روی کفکش گشته و یا اتصالی کرده که منجر به سوختگی و یا آسیب به پمپ می گردد. قرار گیری پمپ کفکش در کف چاه منجر به فرو رفتن قسمت مکش پمپ و پروانه ها در داخل گل و لای کف چاه گردیده و امکان گیر پاژ کردن و سوختن پمپ وجود دارد لذا پیشنهاد می گردد پمپ در فاصله 50 سانتی متری کف چاه نصب شده تا از سوخته شدن کفکش جلوگیری شود. به ولتاژ برق برای پمپ کردن سیال باید توجه شود، ولتاژ نامناسب باعث آسیب رسیدن و یا نیم سوز شدن پمپ می شود.

10. سیستم حفاظتی مناسب برای کفکش کدام است؟

اگر در سیستم پمپ کفکش ایرادی وجود داشته باشد با داشتن یک سیستم حفاظتی مناسب می توان از سوخته شدن کفکش جلوگیری نمود. سیستم حفاظتی مناسب سیستمی است که در هر شرایطی از سوخته شدن کفکش بتواند جلوگیری کند. سیستم حفاظتی مناسب باید دارای چندین مرحله کنترل باشد تا بتواند به تنهایی در برابر آمپر مصرفی، کنترل فاز، کنترل حرارتی، کنترل بار اضافی، جلوگیری نمایید.

نمونه ای از سیستم حفاظتی پمپ های کفکش سه فاز

11. کاربرد فلوتر بر روی کفکش چگونه می باشد؟

فلوتر یک قطعه الکتریکی می باشد که به وسیله کابل به کفکش متصل می گردد. از مزایای فلوتر این است که از خشک کار کردن کفکش جلوگیری می نماید. خشک کار کردن کفکش باعث بالارفتن درجه حرارت الکترو موتور کفکش گشته و این درجه حرارت باعث سوختن کفکش می گردد. نحوه عملکرد فلوتر به این شکل می باشد، زمانی که سیال یا آب از سطح کفکش پایین تر برود فلوتر به سمت پایین حرکت می کند که باعث خاموش شدن کفکش می گردد و تا زمانی که آب به سطح معینی نرسد کفکش فعال نمی شود. زمانی که سیال یا آب به سطح معیین برسد فلوتر به سمت بالا حرکت کرده و به کفکش فرمان روشن شدن می دهد و تا زمانی که سطح آب بالا باشد کفکش کار می کند، مگر اینکه کفکش توسط کاربر خاموش شود. امروزه نیز بر روی کفکش های که فاقد فلوتر می باشد توسط تعمیر کاران متخصص بر روی این دسته از کفکش های فاقد فلوتر، فلوتر نسب می گردد.

نمای داخلی فلوتر

فلوتر ساچمه ای کفکش

نمونه ای از کاربرد کف کش

12. آیا نصب فلوتر ضروری است یا خیر؟

در مواردی که از پمپ برای تخلیه آب مخازنی استفاده می شود، که سطح آب مخزن دائم خالی و پر می شود، شما حتما به فلوتر احتیاج خواهید داشت. اما اگر از پمپ برای تخلیه آب چاهی استفاده می شود که سطح آب آنقدری پایین نمی آید که پمپ بدون آب کار کند، در این موارد احتیاج به استفاده از فلوتر نیست.

13. مشکلات ناشی از نوسانات برق که باعث سوختن دینام پمپ می شود، چیست؟

یکی از دلایل مهم در سوختن دینام پمپ، اختلالات ناشی از نوسانات برق می باشد. افت ولتاژ، باعث بالا رفتن آمپر مصرفی، و داغ کردن دینام پمپ و در نهایت سوختن آن می شود. همچنین دو فاز شدن پمپ، و تغییر فاز ها، که باعث برعکس کار کردن پمپ می شود، از عوامل دیگر سوختن دینام پمپ می باشد. که می توان با نصب سیستم حفاظتی مناسب از موارد گفته شده جلوگیری کرد.

14.  نحوه تعویض روغن پمپ کف کش چگونه است؟

زمانی که می خواهید پمپ را برای اولین بار راه اندازی کنید، از روغن پارافینی که توسط کارخانه سازنده در محفظه پمپ پر شده است، استفاده کنید. چون این امر سبب افزایش طول عمر مفید آبند مکانیکی خواهد شد. اما از سری های بعد می توان از هر نوع روغن با درجه SAE10W تا SAE20W استفاده کرد، برای تعویض روغن، پمپ را به صورت افقی قرار داده، یک ظرف در بخش زیرین درپوش قرار دهید، درپوش را باز کرده و به همراه واشر برمی داریم، و سپس روغن را خالی کنید. اگر روغن تمیز بود و به رنگ سفید یا زرد روشن، نشانه سالم بودن آبند مکانیکی است، اما در غیر این صورت و وجود آب در محفظه، آب بند مکانیکی نیز باید تعویض گردد.

15. تفاوت تعمیر پروانه پمپ کفکش و لجن کش استخری چیست؟

تفاوت پمپ های لجن کش با پمپ های کف کش و شناور در نوع پروانه به کار رفته در این نوع از پمپ ها می باشد، پروانه این نوع پمپ ها بازتر بوده، که به سبب این ویژگی توانایی عبور دادن آب گل آلود و ذرات معلق مانند شن و ماسه، چوب، برگ و لجن را دارد، بعضی از لجن کش ها مجهز به پروانه خورد کننده، به منظور خورد کردن اجسام درشت می باشند، از کاربرد های پمپ های لجن کش استخری خارج کردن آب استخرهای کشاورزی که همراه با لجن است، و همچنین آبیاری قطره ای و سنتی استفاده می شود.

16. سرویس پمپ کف کش چگونه انجام می شود؟

تمامی پمپ های کف کش پس از مدتی کار کردن احتیاج به سرویس خواهند داشت، تا از خرابی های پیش بینی نشده در پمپ جلوگیری شود، برخی از موارد که در سرویس پمپ های کف کش باید مورد توجه قرار گیردشامل موارد زیر است:

• بررسی صدا های اضافی پمپ کف کش
• تست و بررسی میزان لرزش پمپ
• اطمینان از گردش پمپ و گیرپاژ نبودن آن
• بررسی اتصالات لوله پمپ از نظر نداشتن نشتی
• چک کردن میزان دمای پمپ، و جلوگیری از داغ شدن بیش از حد آن.

شایان به ذکر است برخی از موارد با سرویس پمپ برطرف نمی شود، و احتیاج به تعمیر، یا جایگزین کردن قطعات مربوطه است.

17.  بررسی یاتاقان ها و روغن کاری آن ها

شافت روتور الکتروموتور و محور پمپ داخل بلبرینگ های شیار عمیق قرار گرفته است، که دارای محفظه گریس کاری بلبرینگ می باشند. در هر بازبینی اگر بلبرینگ ها معیوب است، آن را تعویض کنید. و داخل بلبرینگ ها را با گریس تمیز جایگزین کنید.

چه زمانی باید تعویض آب بند محوری (Shaft Seal) انجام شود؟

محور پمپ و الکتروموتور به وسیله دو عدد آبند مکانیکی در کنار هم، که بین این دو قرار گرفته است، آب بندی شده اند که روانکاری و خنک کاری آن توسط روغن درون محفظه یاتاقان انجام می شود. زمان تعویض آبندها پس از 4000 ساعت کارکرد می باشد. بعد از تعویض سیل مکانیکی از آب بندی بودن آن اطمینان حاصل نمایید، می توان با تزریق گاز نیتروژن به داخل محفظه موتور از سالم بودن آن اطمینان کسب کرد.

19.  تست مقاومت عایقی چگونه انجام می شود؟

انتهای کابل را از تابلو برق جدا کرده، و از دستگاه میگر برای تست مقاومت عایقی استفاده کنید. مقاومت سیم های U ،V و W نسبت به هم و سیم ارت باید اندازه گیری شود و نباید این مقدار کمتر از 5 مگا اهم باشد. اگر کمتر از این مقدار باشد، لازم است که کابل از الکتروموتور جدا شده و مقاومت هر کدام جداگانه اندازه گیری شود. اگر مقاومت عایقی کابل نامناسب باشد، نشانه آسیب دیدگی است، که باید تعویض گردد. نامناسب بودن مقاومت عایقی سیم پیچی الکتروموتور، می تواند نشانه وجود آب یا رطوبت داخل آن می باشد، که باید سرویس شود.

20. تعداد دفعات مجاز خاموش و روشن کردن پمپ کفکش چند بار است؟

21. عوامل احتمالی کارنکردن پمپ کف کش؟

• کابل ورودی آسیب دیده باشد.
• قطع شدن یا سوختن خازن در کف کش تک فاز
• ایراد در کلید مینیاتوری و دو شاخه
• عدم کارکرد صحیح الکتروپمپ به عنوان تولید کننده انرژی برای حرکت سایر اجزای پمپ
• در صورت گیرپاژ کردن پمپ، پروانه و شفت را بچرخانید و از گیرپاژ بودن یا نبودن اطمینان حاصل کنید. 
• وجود ایراد در بلبرینگ

22. علت کار نکردن پمپ کف کش یا علت سوختن پمپ کف کش چیست؟

• خشک کارکردن پمپ
• آب شدن سیم لاکی
• شکستن عایق ها
• تبدیل شدن انرژی موتور به گرما
• عدم استفاده از کابل برق پمپ کف کش به عنوان نگهدارنده
• گیرپاژ کردن پروانه

23. علت صدای عجیب از پروانه مکش چیست؟

• خوردگی و فرسودگی دستگاه
• وجود مانع گل و لای و سنگ ریزه در مسیر حرکت پروانه
• حرکت معکوس الکتروموتور به جهت اینکه فازهای موجود بر سربندی کف کش به صورت معکوس بسته شده است.
• عدم کارکرد درست روتور که احتمالا به دلیل خشک کارکردن پمپ، دچار خوردگی شده است.